در رشته ریاضی چه شغل هایی وجود دارد؟ معرفی مسیرهای شغلی محبوب و پردرآمد

۱. تحلیل‌گر داده یا دِیتا آنالیست (Data Analyst)

تحلیل‌گرِ داده، کسی است که با جمع‌آوری، بررسی و تحلیل داده‌ها به کسب‌وکارها کمک می‌کند که تصمیم‌های مناسبی بگیرند. این شغل در سال‌های اخیر در ایران بسیار محبوب شده است و شرکت‌های زیادی به دنبال جذب متخصص داده هستند. همچنین، آینده شغلی این حرفه بسیار روشن است و معمولاً با پیشرفت در مهارت‌ها، فرصت رشد سریع وجود دارد.

درآمد تحلیل‌گران داده در ایران از حدود ۱۵ میلیون تومان شروع می‌شود و با تجربه به بالای ۳۰ میلیون تومان هم می‌رسد. برای ورود به این شغل، معمولاً نیاز به مدرک کارشناسی ریاضی، آمار، علوم کامپیوتر یا مهندسی صنایع دارید. علاوه بر این، باید ابزارهای تخصصی و مهمی مثل Excel، Python یا Power BI را هم یاد بگیرید.

۲. مدرس و معلم ریاضی

مدرس ریاضی، کسی است که مفاهیم ریاضی را به دانش‌آموزان یا دانشجویان آموزش می‌دهد. این شغل در ایران همیشه پرتقاضا و محبوب است؛ مخصوصاً در آموزشگاه‌ها و مدارس غیرانتفاعی. آینده شغلی معلمی با توجه به گسترش آموزش آنلاین، حتی گسترده‌تر هم شده است. درآمد مدرس‌ها بستگی به سابقه، سطح تدریس و محل کار دارد و بین ۱۰ تا ۴۰ میلیون تومان در ماه متفاوت است. برای ورود به این شغل، داشتن مدرک لیسانس یا فوق‌لیسانس رشته ریاضی کافی است؛ اما مهارت تدریس، بیان ساده و صبوری بسیار مهم‌تر هستند.

۳. برنامه‌نویس یا دِوِلوپر (Developer)

برنامه‌نویس، کسی است که نرم‌افزار، وب‌سایت یا اپلیکیشن‌ها را طراحی و کدنویسی می‌کند. فارغ‌التحصیلان ریاضی با ذهن تحلیلی و توانایی حل مسئله، برای این مسیر شغلی کاملاً مناسب هستند. بازار کار برنامه‌نویسی در ایران داغ است و با یادگیری زبان‌هایی مثل Python، Java یا JavaScript می‌توان به درآمد خوبی رسید.

به طور کلی، درآمد برنامه‌نویسان در ایران از حدود ۲۰ میلیون تومان شروع می‌شود. البته، از آنجایی که آینده این شغل درخشان است، درآمد آن در شرکت‌های بزرگ به بیش از 80 میلیون تومان در ماه می‌رسد. برای ورود به بازار کار، بهتر است که یادگیری خودآموز یا شرکت در بوت‌کمپ‌ها در کنار تحصیلات دانشگاهی را امتحان کنید.

۴. تحلیل‌گر مالی یا فاینَنشال آنالیست (Financial Analyst)

وظیفه تحلیل‌گر مالی این است که وضعیت مالی شرکت‌ها را بررسی کند و مشاوره مالی ارائه دهد. این شغل برای افرادی که به ریاضی و اقتصاد علاقه‌مند هستند، گزینه‌ای مناسبی است. در بازار ایران، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بورس و بانک‌ها به دنبال تحلیل‌گران مالی متخصص هستند.

به طور متوسط، درآمد این افراد از حدود ۱۵ میلیون تومان شروع می‌شود و به بیش از ۳۵ میلیون تومان می‌رسد. برای ورود به این شغل، تحصیل در رشته ریاضی کاربردی یا گرایش‌های مالی در مقاطع کارشناسی یا ارشد مفید است. ضمناً باید با نرم‌افزارهای تخصصی مثل اکسل، نرم‌افزارهای حسابداری و تحلیل تکنیکال هم آشنا باشید.

۵. آمارگر و تحلیل‌گر آماری

آمارگر، کسی است که داده‌های عددی را تحلیل می‌کند تا به نتایج علمی یا تجاری برسد. این شغل در حوزه‌هایی مثل بهداشت، پژوهش، بازاریابی و بانکداری بیشترین کاربرد را دارد. در مجموع، بازار کار آمار در ایران روبه‌رشد است؛ مخصوصاً در شرکت‌های تحقیقاتی و نهادهای دولتی. درآمد آمارگرها از ۱۲ تا ۳۰ میلیون تومان در ماه متغیر است و بیشتر هم می‌شود. برای ورود به این شغل، فارغ‌التحصیلی در رشته آمار یا ریاضی و یادگیری نرم‌افزارهایی مثل SPSS، R یا SAS ضروری است.

۶. مهندس الگوریتم و هوش مصنوعی

مهندس الگوریتم، متخصصی است که راه‌حل‌های محاسباتی برای مسائل پیچیده طراحی می‌کند. مهندسان الگوریتم، معمولاً با تمرکز بر هوش مصنوعی در حوزه کاری‌شان رشد می‌کنند. این شغل ترکیبی از ریاضی، آمار و برنامه‌نویسی است؛ همچنین، در ایران، شرکت‌های فناوری و استارتاپ‌ها به‌طور فزاینده‌ای به دنبال متخصصان این حوزه هستند.

درآمد این دسته از فارغ‌التحصیلان رشته ریاضی، بسته به تجربه و مهارت بین ۲۰ تا ۶۰ میلیون تومان در ماه متغیر است. ضمناً مسیر ورود به این شغل، از طریق رشته‌های ریاضی، علوم کامپیوتر یا مهندسی برق است. همچنین، برای موفق شدن باید تسلط خوبی بر یادگیری ماشین، ریاضیات پیشرفته و زبان‌هایی مثل Python داشته باشید.

۷. پژوهشگر رشته ریاضی

پژوهشگر ریاضی کسی است که روی مسائل نظری و کاربردی ریاضی تحقیق می‌کند. این شغل بیشتر در دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و صنایع خاص مثل هوافضا یا انرژی مطرح است. در ایران، پژوهشگران معمولاً جذب مراکز علمی یا پروژه‌های تحقیقاتی دولتی می‌شوند و درآمد آن‌ها ماهانه ۱۰ تا ۲۵ میلیون تومان است. برای این مسیر، باید تحصیلات را تا مقطع دکتری در یکی از گرایش‌های ریاضی ادامه بدهید و مقالات علمی معتبری هم منتشر کنید.

۸. کارشناس بیمه و اِکچوئری (Actuary)

کارشناس بیمه یا اِکچوئر (Actuer)، با تحلیل ریسک و محاسبات مالی، به شرکت‌های بیمه برای قیمت‌گذاری خدمات‌شان کمک می‌کند. این حرفه، ترکیبی از ریاضی، آمار و اقتصاد است و شرکت‌های بیمه و سازمان‌های دولتی به‌دنبال استخدام این افراد هستند. درآمد کارشناسان بیمه بین ۱۵ تا ۳۵ میلیون تومان در ماه است و جای رشد بالایی هم دارد. برای ورود به این شغل، باید در رشته آمار، ریاضی کاربردی یا بیمه ادامه تحصیل بدهید؛ همچنین، لازم است که روی مدل‌های ریسک و نرم‌افزارهای آماری هم مسلط باشید.

۹. متخصص مدل‌سازی مالی

مدل‌ساز مالی، کسی است که با استفاده از معادلات و داده‌ها، وضعیت آینده مالی شرکت یا پروژه را شبیه‌سازی می‌کند. این شغل در بانک‌ها، شرکت‌های مشاوره و سرمایه‌گذاری کاربرد دارد. در ایران، تقاضا برای مدل‌سازی مالی در حال افزایش است و درآمد این افراد از حدود ۲۰ میلیون تومان شروع می‌شود. البته، مقدار درآمد یک متخصص مدل‌سازی مالیِ باتجربه، به بیش از ۵۰ میلیون تومان در ماه هم می‌رسد. مسیر ورود شامل تحصیل در رشته‌های ریاضی، مهندسی مالی یا اقتصاد و یادگیری اکسل پیشرفته و نرم‌افزارهای مالی است.

۱۰. متخصص رمزنگاری یا کریپتوگِرافر (Cryptographer)

رمزنگار، متخصصی است که سیستم‌های امنیتی برای حفاظت از اطلاعات طراحی می‌کند. این شغل در حوزه امنیت اطلاعات و فناوری بسیار مهم است و مراکز حساس و شرکت‌های فناوری به رمزنگاران نیاز دارند. درآمد این افراد بسته به پروژه و تجربه بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان در ماه است. همچنین، برای ورود به این شغل، باید در رشته‌های ریاضی، علوم کامپیوتر یا امنیت اطلاعات تحصیل کنید. ضمناً باید در مباحث مهمی مثل نظریه اعداد، جبر و رمزنگاری کلاسیک مهارت داشته باشید.

۱۱. مهندس صنایع

مهندس صنایع کسی است که فرایندهای تولید و کسب‌وکار را تحلیل و بهینه‌سازی می‌کند. این شغل ترکیبی از ریاضی، مدیریت و مهندسی است. در ایران، بازار کار مهندسی صنایع در کارخانه‌ها، شرکت‌های لجستیکی و خدماتی بسیار فعال است. درآمد آن‌ها معمولاً بین ۱۵ تا ۴۰ میلیون تومان در ماه است و با ارتقای جایگاه، بیشتر هم می‌شود. برای ورود به این شغل، باید در رشته مهندسی صنایع یا ریاضی کاربردی ادامه تحصیل بدهید.

۱۲. مهندس کامپیوتر (نرم‌افزار و الگوریتم)

مهندس کامپیوتر، کسی است که وظیفه طراحی، توسعه و پشتیبانی سیستم‌های نرم‌افزاری را برعهده دارد. ریاضی‌دان‌ها با دانش قوی خود در الگوریتم و تحلیل مسائل منطقی، می‌توانند وارد رشته کامپیوتر شوند. در ایران، تقاضا برای برنامه‌نویس و مهندس نرم‌افزار بسیار بالاست. همچنین، درآمد از حدود ۲۰ میلیون تومان شروع می‌شود و به بالای ۶۰ میلیون هم می‌رسد. برای ورود، به سراغ یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی، طراحی سیستم‌ها و دوره‌های آموزشی مکمل کنار تحصیل دانشگاهی بروید.

۱۳. مهندس برق (گرایش کنترل یا الکترونیک)

مهندس برق با گرایش کنترل یا الکترونیک، مسئول مدل‌سازی و کنترل سیستم‌های پیچیده است. این شغل کاملاً به ریاضیات پیشرفته و معادلات دیفرانسیل وابسته است و بازار کار آن در صنایع دفاعی، نیروگاهی و الکترونیکی جریان دارد. درآمد مهندسان برق معمولاً بین ۱۵ تا ۴۵ میلیون تومان در ماه متغیر است.

۱۴. کارشناس بانک و تحلیل‌گر اعتباری

کارشناس بانکی، کسی است که در زمینه «ارزیابی وضعیت مالی مشتریان بانک» و «ارائه تسهیلات بانکی» فعالیت می‌کند. این شغل به درک بالا از آمار، احتمال و تحلیل داده‌ها نیاز دارد. درآمد کارشناسان بانک در بانک‌ها و مؤسسات مالی ایران، از ۱۲ تا ۳۰ میلیون تومان متغیر است. برای این کار، به مدرک رشته‌های ریاضی، اقتصاد یا مدیریت مالی و مهارت‌های نرم‌افزاری مثل Excel و نرم‌افزارهای حسابداری نیاز دارید.

۱۵. مشاور کنکور و آموزش خصوصی

مشاور کنکور، شخصی است که به دانش‌آموزان در برنامه‌ریزی، آموزش و تقویت دروس ریاضی کمک می‌کند. این شغل در ایران بسیار پرطرفدار است و درآمد قابل توجهی در شهرهای بزرگ کشور دارد. با گسترش آموزش آنلاین، بازار کار مشاوران کنکور حتی بیشتر از گذشته هم شده است.

به طور کلی، درآمد مشاوران حرفه‌ای گاهی به بیش از ۵۰ میلیون تومان در ماه می‌رسد؛ ضمن اینکه آن‌ها می‌توانند به‌صورت آزاد در چندین مؤسسه آموزشی مشغول به فعالی شوند. برای ورود، باید سابقه خوب در آموزش، مهارت ارتباطی قوی و تسلط کامل بر دروس ریاضی دبیرستان داشته باشید.

۱۶. مهندس عمران (گرایش محاسبات سازه)

مهندس عمران با گرایش سازه، با تحلیل و محاسبه بارهای وارد بر ساختمان‌ها و پل‌ها سروکار دارد. ریاضیات کاربردی و تحلیل سازه پایه این تخصص است. در ایران، شرکت‌های عمرانی به این تخصص نیاز دارند و درآمد این شغل بین ۱۵ تا ۴۰ میلیون تومان در ماه است. برای ورود به این شغل، باید در رشته مهندسی عمران درس بخوانید و روی نرم‌افزارهایی مثل ETABS و SAP2000 مسلط باشید.

۱۷. متخصص یادگیری ماشین یا ماشین لِرنینگ (Machine Learning Engineer)

متخصص یادگیری ماشین، الگوریتم‌هایی طراحی می‌کند که از داده‌ها یاد می‌گیرند و پیش‌بینی می‌کنند. این شغل در هوش مصنوعی، فین‌تک و سلامت دیجیتال کاربرد دارد و استارتاپ‌ها و شرکت‌های بزرگ به دنبال این مهارت هستند. درآمد متخصصان یادگیری ماشین، ۲۵ تا ۷۰ میلیون تومان است و با توجه به مهارت و تجربه، بیشتر می‌شود.

۱۸. کارشناس سئو (SEO)

کارشناس سئو کسی است که صفحات یک سایت را برای موتورهای جست‌وجو مثل گوگل بهینه‌سازی می‌کند. فارغ‌التحصیلان رشته ریاضی، با توان تحلیل داده و منطق قوی خود، در این حوزه بسیار موفق هستند. در ایران، شرکت‌های دیجیتال مارکتینگ و فروشگاه‌های آنلاین نیاز بالایی به این تخصص دارند. درآمد از 25 تا ۴۵ میلیون تومان و بیشتر در ماه متغیر است. برای شروع، ابزارهایی مثل Google Analytics، Search Console و SEO Tools را همراه با دوره‌های تخصصی یاد بگیرید.

۱۹. مهندس پزشکی

مهندس پزشکی کسی است که با تکیه بر علم مهندسی و دانش پزشکی، تجهیزات پزشکی و سیستم‌های درمانی را طراحی می‌کند. این شغل برای افرادی که به ترکیب ریاضی، فیزیک و زیست علاقه دارند، بسیار جذابیت دارد. در ایران، بازار کار این رشته در حال رشد است؛ همچنین، مراکز درمانی، شرکت‌های تولید تجهیزات پزشکی و واردکنندگان این حوزه به مهندسان پزشکی نیاز دارند. درآمد این شغل از حدود ۱۵ میلیون تومان شروع می‌شود و بسته به تخصص و تجربه، به بیش از ۴۰ میلیون تومان نیز می‌رسد. مسیر ورود به این حرفه، تحصیل در رشته مهندسی پزشکی یا ترکیبی از ریاضی و رشته‌های فنی-پزشکی است.

۲۰. کارشناس تحلیل بازار بورس

کارشناس تحلیل بازار، فرصت‌های سرمایه‌گذاری را با بررسی رفتار بازار و نمودارها پیش‌بینی می‌کند. ریاضی‌دان‌ها با دانش تحلیل عددی و آمار، برای این شغل بسیار مناسب هستند. در ایران، شرکت‌های کارگزاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و فعالان بورس این تخصص را می‌خواهند؛ به همین دلیل، درآمد این افراد بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان در ماه است. برای ورود، گذراندن دوره‌های تخصصی بورس، تحلیل تکنیکال و بنیادی و تحصیل در رشته‌های ریاضی، مالی یا اقتصاد پیشنهاد می‌شود.

۲۱. حسابدار

حسابدار، کسی است که با استفاده از اصول مالی، درآمدها و هزینه‌های شرکت را ثبت و تحلیل می‌کند. فارغ‌التحصیلان رشته ریاضی به‌خاطر دقت بالا، مهارت در محاسبه و نظم فکری، در این شغل بسیار موفق هستند. در ایران، حسابداری یکی از مشاغل پرتقاضا در همه شرکت‌هاست؛ ضمناً درآمد حسابدار بسته به سابقه و محل کار بین ۱۲ تا ۳۰ میلیون تومان در ماه است.

برای ورود به این حرفه، باید در رشته‌های حسابداری، مالی یا حتی ریاضی کاربردی فارغ‌التحصیل شوید. همچنین، یادگیری نرم‌افزارهای حسابداری مثل سپیدار، هلو یا اکسل پیشرفته هم لازم است.

۲۲. تحلیل‌گر ریسک

تحلیل‌گر ریسک، وظیفه شناسایی و اندازه‌گیری خطرات مالی و عملیاتی یک کسب‌وکار را برعهده دارد. این شغل در بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و سرمایه‌گذاری بسیار اهمیت دارد و درآمد این شغل معمولاً بین ۱۵ تا ۴۵ میلیون تومان است. مسیر ورود به این حوزه از رشته‌هایی مثل ریاضی کاربردی، آمار یا مهندسی مالی می‌گذرد؛ همچنین، تسلط به تحلیل آماری، احتمال و نرم‌افزارهایی مثل R یا Excel ضروری است.

23. مهندس شیمی

مهندس شیمی، مسئولیت طراحی و کنترل را در تولید مواد شیمیایی، دارویی، غذایی و پتروشیمیایی برعهده دارد. این شغل روی دانش ریاضی، شیمی و فیزیک استوار است و نقش سرنوشت‌سازی در صنایع بزرگ کشور ایفا می‌کند. در ایران، شرکت‌های پتروشیمی، پالایشگاه‌ها، کارخانه‌های دارویی و غذایی، بیشترین تقاضا را برای مهندسان شیمی دارند.

درآمد این شغل بسته به محل کار و نوع صنعت از حدود 30 میلیون تومان شروع می‌شود؛ نکته جالب‌تر اینکه درآمد مهندسان شیمی در شرکت‌های بزرگ به بالای 90 میلیون تومان هم می‌رسد. برای ورود به این حرفه، باید در رشته مهندسی شیمی یا گرایش‌های مرتبط با فرآیندهای صنعتی درس بخوانید.

برای خانوم‌ها و آقایان در رشته ریاضی چه شغل هایی وجود دارد؟

خوشبختانه، بیشتر مشاغل رشته ریاضی به‌صورت مشترک برای خانم‌ها و آقایان قابل انتخاب هستند. اما بعضی مشاغل، به‌خاطر ویژگی‌های محیط کاری، شرایط فیزیکی یا ساختار سازمانی، برای یک جنسیت خاص راحت‌تر هستند. به‌عنوان مثال، مشاغلی مثل حسابداری به دلیل محیط کاری‌شان از جمله جذاب‌ترین شغل های رشته ریاضی برای خانوم ها محسوب می‌شوند. البته مهم‌تر از جنسیت، علاقه، توانایی و مهارت‌های شماست که مسیر شغلی را تعیین می‌کند.

در جدول زیر، لیست شغل های رشته ریاضی را بر اساس تناسب با خانم‌ها یا آقایان و دلایل‌شان دسته‌بندی کرده‌ایم: