داستان آن روانپزشک معروف را شنیده‌اید که یک روز برخلاف انتظار همه، مطبش را برای همیشه بست و به یک نقطه نامعلوم سفر کرد؟ خیلی‌ها بعد از این اتفاق، دهانشان از تعجب باز مانده بود، چون اصلاً باورشان نمی‌شد آقای روانپزشک بعد از این‌همه سال بی‌دلیل بگذارد و برود. در یکی از یادداشت‌هایی که از او باقی مانده بود، این جمله بیشتر از همه به چشم می‌آمد: «هیچ‌وقت از شغلی که داشتم خوش نمی‌آمد. من همیشه دوست داشتم کشاورز بشوم. همین روزهاست که بگذارم و بروم».
جالب است بدانید که بعضی از آدم‌ها در اوج موفقیت و شهرت هم که باشند، ممکن است از شغلی که دارند یا رشته‌ای که در آن درس می‌خوانند اصلاً خوششان نیاید. این موضوع کاملاً طبیعی است؛ چونکه علاقه و سلیقه هر شخصی با دیگری فرق دارد. همین مسئله و البته چند موضوع دیگر از جمله رتبه و تراز هم در موضوع انتخاب رشته تجربی تأثیر دارند. به همین دلیل در این مطلب از مدرسه آنلاین آلفا به سراغ انتخاب رشته کنکور تجربی رفته‌ایم. با چیدن اصولی گزینه‌ها در انتخاب رشته تجربی برای دانشگاه به همان آینده‌ای که می‌خواهید، می‌رسید.
زمان‌بندی و شرایط انتخاب رشته کنکور تجربی
زمان تقریبی انتشار کارنامه نهایی کنکور در سال 1403 احتمالاً 27 مرداد ماه است و انتخاب رشته کنکور هم تا 6 شهریور ماه مهلت دارد. البته، با توجه به برگزاری انتخابات امسال احتمال اینکه این تاریخ‌ها به چند روز بعدتر موکول بشوند هم وجود دارد.
به‌طور کلی، شرایط انتخاب رشته برای همه دانش‌آموزان از جمله بچه‌های تجربی عبارت‌اند از:
- شرایط عمومی: داشتن حداقل نمره قابل قبول در دروس مربوطه و عدم غیبت در هیچ یک از آزمون‌های کتبی و عملی
- شرایط اختصاصی: هر رشته تحصیلی ممکن است شرایط و ضوابط خاص خود را برای پذیرش دانشجو داشته باشد؛ مانند شرط معدل، جنسیت، بومی بودن و فاکتورهای مهم دیگر
- گروه‌های آزمایشی: داوطلبان گروه تجربی می‌توانند در زیرگروه‌های مختلف مربوط به این گروه، مانند علوم تجربی، داروسازی، دندانپزشکی و سایر رشته‌های مرتبط انتخاب رشته کنند.
- دانشگاه‌ها: امکان انتخاب رشته در دانشگاه‌های سراسری دولتی، غیر دولتی، پیام نور، آزاد و مجازی وجود دارد.
- سهمیه‌ها: داوطلبان می‌توانند از سهمیه‌های مختلف مانند سهمیه‌های منطقه‌ای، ایثارگری و غیره در صورت واجد شرایط بودن استفاده کنند.
شرایط انتخاب رشته کنکور تجربی
تیک‌تاک، تیک‌تاک … زمان انتخاب رشته تجربی کم‌کم از راه می‌رسد و بسیاری از دانش‌آموزان قرار است از این به بعد به جمع «سفیدپوشان» در کادر درمان اضافه شوند. اما صبر کنید! قبل از سوار شدن در قطار بچه‌های تجربی در کنکور امسال، باید یک‌سری قوانین و شرایط را بدانید:
- توجه به اعلام نتایج اولیه: اواخر تیرماه یا اوایل مرداد هر سال، سازمان سنجش نتایج اولیه کنکور را در قالب یک کارنامه به شما می‌دهد. یک کارنامه خوشگل که داخل آن رتبه و تراز کل و همچنین رتبه و تراز در هر زیرگروه برای تک‌تک شرکت‌کنندگان ارائه شده است.
- بررسی دفترچه انتخاب رشته: هم‌زمان با نتایج، دفترچه انتخاب رشته هم منتشر می‌شود. در این دفترچه می‌توانید شرایط و لیست رشته‌های دانشگاه‌های سراسری و آزاد، شرایط و ضوابط انتخاب رشته و کد رشته‌های هر دانشگاه رو پیدا کنید.
- شرایط و مهلت انتخاب رشته: یک بازه زمانی مشخص برای شما تعیین می‌شود که در طول آن باید حداکثر 150 کد رشته محل را انتخاب کنید.
انتخاب رشته بر اساس رتبه اردیبهشت یا تیر 1403
یادتان باشد که قطار هیجان‌انگیز کنکور تجربی امسال در 2 نقطه توقف می‌کند: اردیبهشت ماه و تیر ماه. بیا با هم یه سفر به دنیای احتمالات بریم و نتایج احتمالی انتخاب رشته کنکور رشته تجربی را در هر 2 نقطه ببینیم:
- انتخاب رشته با رتبه اردیبهشت: اگر در اردیبهشت کنکور داد‌ه‌اید و رتبه خوبی دارید، یک‌قدم از بقیه جلوتر هستید! چونکه ظرفیت دانشگاه‌ها در این نوبت تکمیل نشده‌اند و شانس قبولی در رشته‌های پرطرفدار مثل پزشکی و دندانپزشکی بیشتر است. البته، این احتمال هم وجود دارد که بعضی از رشته‌ها در این نوبت تکمیل ظرفیت شده باشند و نتوانید انتخابشان کنید.
- انتخاب رشته با رتبه تیر: در این نوبت، ظرفیت دانشگاه‌ها تا حدی تکمیل شده است و شاید رشته‌هایی که در اردیبهشت تکمیل شده بودند، دوباره ظرفیت خالی داشته باشند. رقابت در این نوبت شدیدتر است؛ چونکه داوطلبانی که در اردیبهشت نتیجه دلخواهشان را نگرفته‌اند، در نوبت تیر دوباره شرکت می‌کنند.
نحوه تحلیل و بررسی کارنامه کنکور
کارنامه کنکور، حاصل تلاش و پشتکار شماست و اطلاعات ارزشمندی را در اختیارتان قرار می‌دهد. اگر کارنامه کنکور را به یک نقشه گنج تشبیه کنیم، اول از همه باید بدانیم که علامت‌های روی نقشه دقیقاً چه معنایی می‌دهند. در کارنامه کنکور هم چنین علامت‌هایی وجود دارند و تراز و درصد 2 تا از مهم‌ترین‌ها هستند.
آشنایی با تراز و درصد و اهمیت آنها
درصد هر درس، نشان‌دهنده نمره نسبی شما در آن درس است. به این ترتیب که نمره خام شما در آن درس، بر نمره خام کل آن درس در بین داوطلبان کنکور، تقسیم و ضرب در 100 می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر نمره خام شما در درس زیست‌شناسی 80 از 100 باشد و نمره خام کل داوطلبان در این درس 600 باشد، درصد شما در این درس 13.33 خواهد شد.
تراز هر درس، نمره تعدیل شده شما در آن درس است. به عبارت دیگر، تراز با در نظر گرفتن سختی هر درس و همچنین عملکرد داوطلبان در آن درس، به شما نمره عادلانه‌تری می‌دهد. به این ترتیب، ممکن است دو داوطلب که در یک درس نمره خام یکسانی داشته باشند، ترازهای متفاوتی کسب کنند.
اهمیت تراز و درصد:
- انتخاب رشته: برای انتخاب رشته در دانشگاه‌های دولتی، از تراز و در انتخاب رشته برای دانشگاه‌های غیر دولتی، هم از تراز و هم از درصد شما استفاده می‌شود.
- برنامه‌ریزی برای کنکور: اگر قصد دارید دوباره در کنکور شرکت کنید، با بررسی تراز و درصد در هر درس، می‌توانید برای تقویت نقاط ضعف خود برنامه‌ریزی کنید.
آشنایی با سهمیه‌ها و تأثیر آن در قبولی داوطلبان
سهمیه به نوعی امتیاز یا تسهیلات ویژه‌ای گفته می‌شود که به گروه‌های خاصی از داوطلبان کنکور تعلق می‌گیرد.
انواع سهمیه‌ها:
- سهمیه‌های منطقه‌ای: برای داوطلبان ساکن در مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته
- سهمیه‌های ایثارگری: برای خانواده‌های شهدا، جانبازان و ایثارگران جنگ تحمیلی
- سهمیه‌های خاص: ویژه معلولان، دانش‌آموزان استعداد درخشان، حافظان قرآن و غیره
تأثیر سوابق تحصیلی در انتخاب رشته کنکور تجربی
از سال 1402 به بعد، دیگر فقط تست‌های کنکور نیستند که تعیین می‌کنند کجا دانشگاه بروید. بلکه نمرات سال‌های دبیرستانتان هم در قبولی کنکور تأثیر دارند. یعنی هر چقدر در این سال‌ها بیشتر درس خونده‌اید و نمرات درخشانی گرفته‌اید، در کنکور هم کارتان راحت‌تر است.
سوابق تحصیلی در کنکور امسال احتمالاً 40 درصد تأثیر دارند. بنابراین، نمی‌توانید آن را نادیده بگیرید. یادتان باشد که کنکور تجربی یک ماراتن است، نه یک دوی 100 متر معمولی! یعنی از همان اول باید با برنامه و سوابق تحصیلی قدرتمند پیش بروید.
نکات مهم در دفترچه انتخاب رشته
انتخاب رشته کنکور، به‌خصوص برای دانش‌آموزان گروه تجربی، به دلیل تنوع بالای رشته‌ها و رقابت بالا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دانش‌آموزان تجربی باید با دقت و وسواس فراوان نسبت به مطالعه و درک کامل نکات موجود در دفترچه انتخاب رشته اقدام کنند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این نکات اشاره می‌شود:
- اطلاعات کامل راجع به رشته‌ها و دانشگاه‌ها: دفترچه انتخاب رشته شامل اطلاعات جامعی از جمله عناوین رشته‌ها، محل ارائه آنها، نوع پذیرش (روزانه، شبانه، دولتی، پیام نور، غیر انتفاعی، آزاد و غیره)، ظرفیت پذیرش، شرایط و ضوابط خاص هر رشته است. داوطلبان باید با دقت و حوصله این اطلاعات را مطالعه کنند تا در انتخاب رشته خود آگاهانه تصمیم بگیرند.
- توجه به کد رشته و محل‌ها: هر رشته محل در دفترچه انتخاب رشته یک کد منحصربه‌فرد دارد. داوطلبان باید هنگام انتخاب رشته، کد رشته محل مورد نظر خود را به‌درستی در فرم انتخاب رشته وارد کنند. مثلاً، رشته پرستاری با کد رشته 104 (محل‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی مشهد و غیره) و رشته علوم تغذیه با کد رشته 113 (محل‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران و شهرهای دیگر) شناخته می‌شود.
- اولویت‌بندی انتخاب‌ها: داوطلبان می‌توانند حداکثر 150 کد رشته محل را در فرم انتخاب رشته خود درج کنند. انتخاب‌ها باید به ترتیب اولویت و با توجه به علاقه، رتبه و تراز داوطلب انجام شوند.
بررسی دوره‌های مختلف در دانشگاه سراسری
بچه‌های تجربی بعد از پشت سر گذاشتن کنکور سراسری، با طیف متنوعی از دوره‌های تحصیلی در دانشگاه‌های سراسری روبرو می‌شوند. انتخاب بین این دوره‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، به همین دلیل در موارد زیر به بررسی هریک از این دوره‌ها می‌پردازیم:
دوره روزانه
محبوب‌ترین و متداول‌ترین دوره تحصیلی در دانشگاه‌های سراسری است. دانشگاه‌های روزانه شهریه خیلی خیلی کمی دارند و مدرک فارغ‌التحصیلی از آنها اعتبار ویژه‌ای دارد.
دوره شبانه
دوره‌های شبانه به معنای این نیست که فقط شب‌ها دانشگاه بروید! این دوره‌ها بیشتر بین بچه‌های ریاضی و انسانی محبوبیت دارد و فقط شهریه در این دوره بیشتر از دوره روزانه است.
سراسری مازاد ظرفیت
این دوره‌ها در بین بچه‌های تجربی شناخته‌شده‌تر است؛ چونکه هم ظرفیت بیشتری برای پذیرش در رشته‌های تاپ مثل پزشکی و داروسازی دارد و هم اعتبار مدرک آنها در حد دانشگاه‌های سراسری روزانه است. بنابراین، بیشتر بچه‌های تجربی که در دوره روزانه وارد رشته مورد نظرشان نشده‌اند، وارد مازاد ظرفیت می‌شوند.
دوره غیرانتفاعی و پیام نور
شهریه در این دوره‌ها از دوره‌های روزانه و شبانه بیشتر است و توسط دانشگاه تعیین می‌شود. از طرفی، همه دانشگاه‌های غیر انتفاعی و پیام نور، همه رشته‌های تاپ را ارائه نمی‌دهند و اعتبار مدرکشان به‌اندازه دانشگاه‌های دولتی معتبر نیست. با همه این اوصاف، در حال حاضر دانشگاه غیر انتفاعی علوم پزشکی هم در ایران داریم.
دوره‌های پردیس خودگردان
این دوره‌ها با حضور اساتید دانشگاه‌های روزانه برگزار می‌شود، اما شهریه بیشتری (در حد دوره مازاد ظرفیت) دارند. برخلاف تصور بعضی‌ها، پردیس‌های خودگردان، یک بخش جداگانه از دانشگاه‌های دولتی نیستند.
دوره‌های دانشگاه آزاد
بعضی از متقاضیان کنکور تجربی، به هر دلیلی نمی‌توانند پزشکی، داروسازی، پرستاری و رشته‌های درمانی تاپ را در دانشگاه‌های دولتی بخوانند. از طرفی، این فرصت برایشان وجود دارد که در دوره‌های مازاد دانشگاه آزاد در رشته‌های پرمخاطب و آینده‌دار با 30 تا 50 درصد شهریه بیشتر ادامه تحصیل دهند.
معرفی زیر گروه‌ها در دفترچه انتخاب رشته
زیرگروه‌های رشته‌های مختلف در کنکور سراسری سال 1402، حذف شدند و حالا داوطلبان با یک رتبه کلی در تمامی رشته‌های گروه انتخابی خود رقابت می‌کنند. تا قبل از این تغییر، هر گروه آزمایشی به چند زیرگروه تقسیم می‌شد و هر زیرگروه شامل تعدادی از رشته‌های مرتبط با یکدیگر بود.
مثلاً، رشته تجربی به چند زیرگروه از جمله گروه پزشکی، گروه کشاورزی، گروه علوم پایه، گروه بهداشت و غیره تقسیم می‌شد. ضرایب دروس در هر زیرگروه متفاوت بود و داوطلبان برای قبولی در رشته‌های مورد علاقه خود، باید در زیرگروه مربوط به آن رشته، رتبهٔ قابل قبولی کسب می‌کردند.
تعداد انتخاب رشته و دانشگاه در انتخاب رشته و نحوه چینش
با توجه به اینکه همه کنکوری‌ها تا 150 گزینه، حق انتخاب دارند، با خیال راحت می‌توانید انتخاب رشته کنید. البته، نکته مهم اینجاست که انتخاب‌های شما باید طبق اولویت و شانس قبولی، به ترتیب از 1 تا 150 چیده شوند. معمولاً انتخاب‌های رؤیایی مثل دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران به‌عنوان اولین انتخاب و روان‌شناسی غیر انتفاعی دانشگاه X در شهر شیراز به‌عنوان آخرین انتخاب، چیده می‌شوند.
به‌عنوان مثال، فرض کنید رتبه 4300 را در کنکور به‌دست آورده‌اید. در این شرایط، شانس کمتری برای قبولی رشته پزشکی در دانشگاه‌های برتر دارید، اما می‌توانید این رشته را برای سایر دانشگاه‌ها یا شهرهای کوچک‌تر در نظر داشته باشید. همچنین می‌توانید رشته‌های نزدیک به پزشکی مانند دندانپزشکی یا داروسازی را در انتخاب‌های خوش‌بینانه قرار دهید و رشته‌هایی مانند زیست‌شناسی یا میکروبیولوژی را به‌عنوان انتخاب‌های منطقی یا بدبینانه در نظر بگیرید.
اشتباهات رایج در انتخاب رشته تجربی
متأسفانه، بسیاری از داوطلبان کنکور تجربی در هنگام انتخاب رشته، اشتباهات رایجی را مرتکب می‌شوند که می‌تواند پشیمانی و نارضایتی به دنبال داشته باشد. موارد زیر برخی از این اشتباهات رایج هستند:
- انتخاب رشته بدون توجه به علاقه و استعداد
- عدم شناخت کافی از رشته‌ها
- انتخاب رشته بر اساس تجربیات دیگران
- عدم توجه به بازار کار
- انتخاب صرفاً بر اساس رتبه
- عدم مشورت با افراد آگاه
- انتخاب تعداد کم رشته
- عدم توجه به محل دانشگاه
آشنایی با بازار کار رشته تجربی
در حال حاضر، بازار کار رشته تجربی اوضاع مطلوبی دارد، اما بعضی از رشته‌های آن در حال اشباع شدن‌اند. با توجه به افزایش جمعیت و نیاز روزافزون جامعه به خدمات پزشکی و بهداشتی، تقاضا برای فارغ‌التحصیلان این رشته همیشه بالا بوده و است. با این حال، رقابت در برخی از رشته‌ها و تخصص‌ها، مثل پزشکی، یک مقدار زیاد است، اما با تلاش و پشتکار می‌توانید به جایگاه ایده‌آل خودتان برسید.
از جمله محبوب‌ترین رشته‌های به‌اصطلاح تاپ رشته تجربی:
- پزشک عمومی
- دندانپزشکی
- داروسازی
- پرستاری
- مامایی
- کارشناسی آزمایشگاه
- فیزیوتراپی
- بینایی‌سنجی
- روان‌شناسی
انتخاب رشته هوشمندانه و لحظه‌ای که عاشق کارتان می‌شوید!
آخرین‌باری که در محیط بیمارستانی بودم، یک چیزی توجه‌ام را جلب می‌کرد: لبخندی که همه کارکنان بخش روی صورتشان بود! به‌نظرم رسید که چقدر خوب می‌شود اگر یک انسان عاشق کارش باشد. همین بود که گفتم حتماً این اتفاق خوب را با شما بچه‌های تجربی در میان می‌گذارم و پایان این مقاله، جای خوبی برای این کار بود. در این مطلب از مدرسه آنلاین آلفا با زیروبم انتخاب رشته تجربی آشنا شدید و حالا می‌دانید چگونه با رتبه و ترازی که دارید، گزینه‌های یک تا 150 انتخاب رشته را بچینید.
راستی نظر شما در مورد انتخاب رشته کنکور تجربی امسال چیست؟ شما هم از حالا می‌دانید قرار است در کدام دانشگاه چه رشته‌ای بخوانید و حتی چه‌کاره شوید؟ اگر مایلید، تصمیم‌هایتان را در مورد انتخاب رشته تجربی برای دانشگاه همین‌جا کامنت کنید!
مقالات دیگر
راهنمای جامع انتخاب رشته کنکور رشته انسانی 1403
راهنمای جامع انتخاب رشته کنکور رشته ریاضی 1403
