راهنمای جامع انتخاب رشته کنکور رشته انسانی 1403

زمان‌بندی و شرایط انتخاب رشته کنکور انسانی

سلام به همه دانش‌آموزان و متقاضیانی که دل در گروِ رشته علوم داده‌اند و در مسیری پرفرازونشیب قدم گذاشته‌اند. خبر اول اینکه اگر هیچ اتفاق خاصی رخ ندهد، کارنامه نهایی کنکور سراسری سال 1403 در حدود 27 مرداد ماه منتشر خواهد شد! از 27 مرداد تا 6 شهریور ماه فرصتی طلایی برای انتخاب رشته در دانشگاه‌های سراسری، دولتی، غیر دولتی، پیام نور، آزاد و مجازی خواهید داشت.

توجه: با توجه به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال 1403، امکان جابه‌جایی اندک در زمان انتشار کارنامه نهایی و انتخاب رشته وجود دارد. به همین دلیل، شما بچه‌های انسانی باید با ظرافت و تیزبینی همیشگی‌تان اخبار و اطلاعیه‌های سازمان سنجش را از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی این سازمان به آدرس https://sanjesh.org/  دنبال کنند.

شرایط انتخاب رشته کنکور انسانی

اگر حکیم ابوالقاسم فردوسی هم حال‌وهوای شما را می‌دید مطمئناً می‌گفت: «در کنکور انسانی، گزینشِ رشته کن / به هوش و علاقه تو اندیشه کن». ما هم با این یک بیت شعر موافقیم، اما قبل از در نظر گرفتن علاقه خاصی که به یک رشته دارید، باید شرایط عمومی و اختصاصی انسانی را داشته باشید.

مهم‌ترین شرایط عمومی انتخاب رشته انسانی:

• باید حداقل نمره قابل قبول در دروسی که در آن رشته به‌عنوان دروس مؤثر لحاظ شده‌اند را کسب کرده باشید.
• غیبت در هر یک از آزمون‌های کتبی یا عملی (در صورت وجود) به منزله بسته شدن دروازه‌های قبولی کنکور خواهد بود.

• در بعضی از رشته‌های خاص، مثل حقوق، معدل شما نقش کلیدی در پذیرش ایفا خواهد کرد. برای اطلاع از شرایط دقیق پذیرش در هر رشته، سری به دفترچه راهنمای انتخاب رشته بزنید.
• سابقه تحصیلی در رشته‌های مرتبط در دوره دبیرستان، می‌تواند در پذیرش شما در بعضی از رشته‌ها مثل رشته‌های مرتبط با ادبیات فارسی و زبان انگلیسی، نقش مثبتی ایفا کند.

انتخاب رشته بر اساس رتبه اردیبهشت یا تیر 1403

کاروان کنکور علوم انسانی در هر سالی که باروبندیلش را می‌بندد، 2 غافله سرنوشت‌ساز دارد: اردیبهشت و تیرماه. بیایید همه با هم همراه با این کاروان شویم و  سفری به دنیای احتمالات نتیجه انتخاب رشته در هر 2 غافله داشته باشیم:

• غافله اردیبهشت: اگر در اردیبهشت‌ماه کنکور داده‌اید و رتبه خوبی کسب کرده‌اید، یک گام از بقیه اهالی کاروان جلوتر هستید! چونکه در این نوبت، ظرفیت دانشگاه‌ها به طور کامل تکمیل نشده است و شانس قبولی در رشته‌های پرطرفدار مثل حقوق، روان‌شناسی و علوم تربیتی بیشتر است. البته، این احتمال هم وجود دارد که ظرفیت بعضی از رشته‌ها در این نوبت تکمیل شده باشد و شما نتوانید آنها را انتخاب کنید.

غافله تیرماه: در این نوبت، ظرفیت دانشگاه‌ها تا حدی تکمیل شده است و احتمال دارد رشته‌هایی که در اردیبهشت تکمیل شده بودند، دوباره ظرفیت خالی داشته باشند. رقابت در این نوبت شدیدتر است؛ چرا که داوطلبانی که در اردیبهشت‌ماه نتیجه دلخواهشان را نگرفته‌اند، در نوبت تیر دوباره شرکت می‌کنند.

نحوه تحلیل و بررسی کارنامه کنکور

کارنامه کنکور، حکم جعبه سیاهی را دارد که اطلاعات ارزشمندی را در خود جای داده است. گویی با کلیدی رمزنگاری شده باز می‌شود و برای رمزگشایی از آن، باید به دنبال قطعات پازل باشید. مفاهیمی مثل تراز، نمره خام، درصد، سهمیه و غیره، قطعات کلیدی این پازل هستند که به شما در یافتن مسیر موفقیت کمک می‌کنند.

آشنایی با تراز و درصد: 2 قطعه اصلی پازل

مفهوم درصد، در اصل نمره نسبی هر دانش‌آموز در یک درس خاص محسوب می‌شود. انگار که در یک مسابقه بزرگ شرکت کرده‌اید و نمره شما با سایر داوطلبان مقایسه می‌شود. برای محاسبه درصد، نمره خام شما در هر درس بر نمره خام کل آن درس در بین داوطلبان کنکور تقسیم و در 100 ضرب می‌شود. فرض کنید نمره خام شما در درس فلسفه 65 از 100 باشد و نمره خام کل داوطلبان در این درس 450 باشد. در این صورت، درصد شما در این درس 14.44 خواهد شد.

در نظر گرفتن سختی هر درس و عملکرد سایر داوطلبان در آن درس، اصطلاحاً تراز نامیده می‌شود. تأثیر تراز در کنکور، هر سال با توجه به‌سختی درس همان سال تعیین می‌شود، اما به‌طور کلی نقش پررنگی در رتبه شما دارد. به‌عنوان مثال، اگر تراز شما در درس زبان انگلیسی 780 باشد، شانس قبولی شما در رشته‌های مرتبط با زبان انگلیسی در دانشگاه‌های دولتی بیشتر خواهد بود. به همین دلیل است که نباید تراز و درصد نمره را دست‌کم گرفت.

آشنایی با سهمیه‌ها و تأثیر آن در قبولی داوطلبان

یکی از عواملی که در کنار تلاش و پشتکار می‌تواند روی نتیجه نهایی کنکور تأثیرگذار باشد، سهمیه است. سهمیه در کنکور، در واقع نوعی تسهیلات است که به بعضی از داوطلبان با شرایط خاص، تعلق می‌گیرد تا فرصت برابری برای قبولی در دانشگاه داشته باشند.

انواع سهمیه در کنکور سراسری عبارت‌اند از:

• سهمیه مناطق: این سهمیه به داوطلبانی تعلق می‌گیرد که در مناطق محروم و کم‌برخوردار کشور تحصیل کرده‌اند. هدف از این سهمیه، جبران کمبود امکانات آموزشی در این مناطق و ایجاد برابری فرصت برای همه داوطلبان است.
• سهمیه ایثارگران: این سهمیه به خانواده‌های شهدا، جانبازان، آزادگان و ایثارگران جنگ تحمیلی تعلق می‌گیرد. هدف از این سهمیه، قدردانی از فداکاری‌های این عزیزان و خانواده‌هایشان و همچنین جبران بخشی از سختی‌هایی است که متحمل شده‌اند.
• سهمیه معلولان: این سهمیه به داوطلبانی که دارای معلولیت جسمی یا ذهنی هستند، تعلق می‌گیرد. هدف از این سهمیه، ایجاد شرایط برابر برای این داوطلبان در کنکور و فراهم کردن فرصت تحصیل در دانشگاه برای آنها است.
• سهمیه‌های دیگر: سهمیه‌های دیگری هم مثل سهمیه‌های فرهنگیان، سهمیه‌های مربوط به مناطق زلزله‌زده و غیره وجود دارند که هر کدام از شرایط و قوانین خاصی برخوردار شده‌اند.

تأثیر سوابق تحصیلی در انتخاب رشته کنکور انسانی

سوابق تحصیلی به‌تدریج و از سال‌های گذشته در کنکور سراسری اهمیت بیشتری پیدا کرده است. این موضوع مخصوصاً برای داوطلبان گروه آزمایشی انسانی که دروس تخصصی آن‌ها در دوره دبیرستان تا حد زیادی با کنکور همپوشانی دارد، مهم‌تر است.

در حال حاضر، احتمالاً 40 درصد از نمره نهایی کنکور انسانی به سوابق تحصیلی داوطلبان اختصاص داده می‌شود. این یعنی نمره امتحانات نهایی دروس دوره دوازدهم، در تعیین رتبه نهایی و انتخاب رشته شما نقشی حیاتی خواهد داشت.

دروس تأثیرگذار در سوابق تحصیلی کنکور انسانی:

• دروس عمومی: فارسی، عربی، دین و زندگی، زبان انگلیسی، ریاضی و آمار، سلامت و بهداشت
• دروس تخصصی: تاریخ، جغرافیا، علوم اجتماعی، فلسفه، ادبیات و اقتصاد

نکات مهم در دفترچه انتخاب رشته

نکات مهمی که در حین مطالعه دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری باید به آنها دقت کرد:

• سال انتشار دفترچه (اول از هرچیز مطمئن شوید که در حال مطالعه دفترچه انتخاب رشته کنکور سال 1403 هستید)
• رشته‌های مجاز
• شرایط و ضوابط پذیرش (مثل محدودیت جنسیتی، نیاز به قبولی در آزمون‌های عملی یا ارائه مدارک خاص)
• ظرفیت پذیرش هر رشته
• محل دانشگاه
• نام رشته و گرایش

بررسی دوره‌های مختلف در دانشگاه سراسری

در حال حاضر، دوره‌های دانشگاهی متنوع و مختلفی برای پذیرش دانشجویان رشته انسانی وجود دارند. آشنایی با این دوره‌ها باعث می‌شود که برای ورود به یک رشته آینده‌دار مثل حقوق، گزینه‌های مختلفی داشته باشید. یک‌جورهایی اگر در را رویتان بستند، می‌توانید از پنجره داخل شوید!

نگاهی به دوره‌های مختلف دانشگاه سراسری:

• روزانه: محبوب‌ترین گزینه، با کمترین شهریه و بالاترین اعتبار مدرک. رقابت برای ورود به این دانشگاه‌ها بالا است، اما قبولی در آنها تضمین‌کننده آینده‌ای روشن خواهد بود.
• شبانه: شهریه این دانشگاه‌ها بیشتر از روزانه است و مدرکش هم به همان اندازه اعتبار دارد.
• مازاد ظرفیت: فرصتی عالی برای قبولی در رشته‌های پرطرفدار مثل حقوق یا روان‌شناسی، بدون اینکه مجبور به پرداخت شهریه‌های سنگین دانشگاه‌های غیرانتفاعی باشید.

• غیرانتفاعی: شهریه این دانشگاه‌ها از دولتی‌ها بیشتر است، اما برای رشته‌هایی که در دانشگاه‌های دولتی ارائه نمی‌شوند، مثل روابط بین‌الملل یا مدیریت رسانه، گزینه‌های مناسبی هستند.
• پردیس خودگردان: زیر نظر دانشگاه‌های دولتی اداره می‌شوند، اما شهریه آنها بیشتر از دانشگاه‌های دولتی است. اساتید این دانشگاه‌ها معمولاً از دانشگاه‌های دولتی هستند و کیفیت آموزشی در آنها قابل قبول است.
• آزاد: دوره‌های مازاد ظرفیت دانشگاه آزاد با شهریه‌های بیشتر، طیف گسترده‌ای از رشته‌های علوم انسانی را ارائه می‌دهد. بسیاری از دانشجویان در دانشگاه‌های آزاد مشغول تحصیل در رشته‌های مهم انسانی مثل وکالت هستند.

معرفی زیرگروه‌ها در دفترچه انتخاب رشته

حتماً تابه‌حال در مورد زیرگروه‌های کنکور و تأثیرشان بر انتخاب رشته شنیده‌اید. اما می‌دانستید که از کنکور 1402 به بعد، زیرگروه‌ها برای همیشه حذف شده‌اند؟ در سال‌های گذشته، کنکور انسانی به 5 زیرگروه تقسیم می‌شد:

• زیرگروه 1: رشته‌های حقوق، علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
• زیرگروه 2: رشته‌های مدیریت، اقتصاد، بازرگانی و حسابداری
• زیرگروه 3: رشته‌های روان‌شناسی، مشاوره و علوم تربیتی
• زیرگروه 4: رشته‌های کتابداری، اطلاع‌رسانی و علوم اجتماعی
• زیرگروه 5: رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، زبان‌های خارجی و هنر

هر داوطلب کنکور انسانی باید بر اساس علاقه و توانایی خود، در یکی از این زیرگروه‌ها شرکت می‌کرد و رتبه نهایی او در همان زیرگروه محاسبه می‌شد. اما حالا دانش‌آموزان با حذف زیرگروه‌ها، می‌توانند در تمامی رشته‌های گروه انسانی بدون محدودیت رقابت کنند.

تعداد انتخاب رشته و دانشگاه در انتخاب رشته و نحوه چینش

مثل همه گروه‌های آزمایشی، داوطلبان گروه انسانی هم مجاز به انتخاب حداکثر 150 رشته در فرم انتخاب رشته خود هستند. این تنوع انتخاب به داوطلبان امکان می‌دهد تا با در نظر گرفتن علایق، توانمندی‌ها و شانس قبولی خود، طیف وسیعی از رشته‌ها را مد نظر قرار دهند.

با وجود تعدد انتخاب‌ها، اتخاذ یک استراتژی درست در اولویت‌بندی رشته‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. داوطلبان باید با در نظر گرفتن رتبه خود در کنکور، نسبت به شانس قبولی در هر یک از رشته‌ها واقع‌بینانه فکر کنند. متقاضیان باهوش کنکور انسانی، انتخاب‌های خود را از رشته‌های رؤیایی با شانس قبولی پایین‌تر تا رشته‌های منطقی و در نهایت رشته‌های معمولی با شانس قبولی بالا، اولویت‌بندی می‌کنند.

یک مثال از نحوه چینش منطقی ویژه رشته انسانی

فرض کنید داوطلبی در گروه انسانی رتبه 5000 را در کنکور کسب کرده است. با توجه به این رتبه، شانس قبولی در رشته‌های حقوق در دانشگاه‌های برتر مثل دانشگاه تهران یا شهید بهشتی بسیار پایین خواهد بود. با این حال، این داوطلب می‌تواند این رشته را در دانشگاه‌های با رتبه پایین‌تر یا در شهرهای دیگر، به‌عنوان یکی از انتخاب‌های خود در نظر بگیرد.

علاوه بر این، داوطلب می‌تواند رشته‌های مشابه حقوق مثل علوم سیاسی یا روابط بین‌الملل را در اولویت‌های بالاتر قرار دهد. ضمناً رشته‌های علوم انسانی مثل تاریخ یا فلسفه هم می‌توانند به‌عنوان انتخاب‌های معمولی و انتخاب‌های شماره 140 تا 150 در نظر گرفته شوند.

اشتباهات رایج در انتخاب رشته انسانی

یکی از دوستان مشاور می‌گفت: «به‌عنوان یک مشاور کنکور با سابقهٔ زیاد، شاهد اشتباهات متعددی توسط داوطلبان گروه انسانی در حین انتخاب رشته بوده‌ام. این اشتباهات می‌توانند پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشند و مسیر تحصیلی و شغلی فرد را به طور کلی تحت‌الشعاع قرار دهند».

همین شد که از او خواستم، موارد زیر را به‌عنوان کُشنده‌ترین اشتباهات بچه‌های انسانی در حین انتخاب رشته معرفی کند:

• انتخاب رشته صرفاً بر اساس علاقه بدون توجه به معدل و رتبه
• انتخاب رشته بر اساس تجربیات و نظرات دیگران
• عدم توجه به ظرفیت دانشگاه‌ها و رقابت در رشته‌های مختلف
• انتخاب رشته‌های متعدد در یک دانشگاه
• عدم استفاده از مشاوره تخصصی
• فکر کردن به اینکه رشته انسانی به جز حقوق، هیچ رشته دیگری ندارد.

آشنایی با بازار کار رشته انسانی

درست است که بازار کار رشته انسانی در ایران همیشه با چالش‌هایی همراه‌اند. اما با انتخاب رشته و گرایش مناسب، مهارت‌های کاربردی و استفاده از فرصت‌ها می‌توانید به جایگاه شغلی مناسب با حقوق و مزایای خوب دست پیدا کنید.

از جمله مشاغل محبوب رشته انسانی که در حال حاضر بازار کار خوبی در ایران و جهان دارند:

• رشته‌های حقوقی: وکالت، قضاوت، سردفتری، مشاوره حقوقی
• حوزه مدیریت: مدیریت دولتی، مدیریت بازرگانی، مدیریت منابع انسانی
• علم روان‌شناسی: روان‌شناسی بالینی، روان‌شناسی کودک، مشاوره تحصیلی و شغلی
• حوزه علوم اجتماعی: جامعه‌شناسی، علوم سیاسی، مددکاری اجتماعی
• حوزه‌های آموزشی: دبیری، معلمی، استاد دانشگاه
• ادبیات: نویسندگی، مترجمی، ویراستاری، روزنامه‌نگاری
• بازار کار کتابداری: مدیریت کتابخانه، اطلاع‌رسانی
• دنیای بازاریابی: کارشناس بازاریابی، تبلیغات
• حوزه امور بین‌الملل: دیپلماسی، کار در سازمان‌های بین‌المللی

یک آینده 24 عیار با 150 انتخاب سرنوشت‌ساز!

ارزش طلا در طلافروشی‌ها با معیاری به اسم «عیار» شناخته می‎‌شود؛ یعنی هرچقدر عیار یک قطعه طلا بیشتر باشد، قیمت و خالص بودن آن هم بیشتر است. دقیقاً مثل انتخاب رشته کنکور رشته انسانی که هر 150 رشته و دانشگاهی که انتخاب می‌کنید، ارزش آینده تحصیلی‌تان را بالا می‌برند. در این مطلب از مدرسه آنلاین آلفا به سراغ انتخاب رشته انسانی رفتیم، شرایط و نکات دفترچه کنکور و حتی بازار کار این رشته را بررسی کردیم.

حالا خیلی خوب می‌دانید که انتخاب رشته انسانی برای دانشگاه چقدر نکته ریز اما حساس دارد که می‌تواند روی آینده شما تأثیر مثبت یا منفی بگذارند. شما در مورد موضوعاتی که مطرح کردیم چه فکری می‌کنید؟ آیا تا حالا در مورد بازار کار رشته انسانی یا حتی نحوه چیدن رشته‌ها در دفترچه فکر کرده‌اید؟