ساعت مطالعه هر درس برای کنکور تجربی

زمان استاندارد مطالعه برای یک شبانه‌روز

هر بار که اسم کنکور تجربی به میان می‌آید، محال ممکن است که یاد درس‌هایی مثل زیست‌شناسی، شیمی و فیزیک نیفتید. اگر پای حرف کنکوری‌های دوآتیشه بنشینید، متوجه می‌شوید که چقدر روی «چند ساعت درس خواندن» در طول روز تأکید دارند. اما چرا توجه به «مدت‌زمان در برنامه ریزی درسی» مهم است و چه مقدار مطالعه در روز برای یک داوطلب کنکور تجربی کافی محسوب می‌شود؟

پاسخ این سؤال، مثل یک نسخه پزشکی، برای هر شخصی، اختصاصی و منحصربه‌فرد است. چرا که هر دانش‌آموزی با توجه به شرایط، توانایی‌ها و پایه تحصیلی خود، نیاز به برنامه‌ریزی متفاوتی دارد. دانش‌آموزان در دوران جمع‌بندی، به طور میانگین، روزانه بین 7 تا 10 ساعت مطالعه می‌کنند.

اما این عدد، مقداری حدودی است و شما باید با توجه به شرایط خودتان، آن را تنظیم کنید.

نحوه تخصیص ساعت برای دروس مختلف تجربی

یکی از پرسش‌های مهمی که در روزهای پایانی کنکور مطرح می‌شود این است که: «چگونه باید ساعت مطالعه خود را به درس‌های مختلف تجربی اختصاص دهیم؟». مثلاً برای زیست‌شناسی 6 ساعت در روز وقت بگذاریم و برای درس‌های عمومی مثل عربی، کلاً نیم‌ساعت کافی است؟

توجه کنید که تخصیص ساعت مطالعه به هر درس، باید بر اساس 3 مولفه اصلی صورت بگیرد:

میزان تسلط داوطلب

درس‌هایی که در آن‌ها تسلط بالایی دارید،  به زمان مطالعه کمتری نیاز دارند. حدود 20 تا 30 درصد از زمان مطالعه خود را به این درس‌ها اختصاص دهید و بیشتر روی مرور و تثبیت مطالب تمرکز کنید.

از طرفی، درس‌هایی که در آن‌ها ضعف دارید، نیازمند توجه بیشتر هستند و طبیعی است که مدت‌زمان مطالعه آن را باید بالا ببرید. حداقل 50 تا 60 درصد از زمان مطالعه‌تان را پای این درس‌ها بگذارید تا خوب یاد بگیرید و به‌اندازه کافی تمرین کنید.

حجم مطالب و میزان سختی درس

درس‌های با حجم مطالب بالا و مفاهیم پیچیده (مثل زیست‌شناسی) به زمان مطالعه بیشتری نیاز دارند. سعی کنید در برنامه روزانه خود حداقل 2 تا 3 ساعت را به این درس‌ها اختصاص دهید. همچنین، برای درس‌های کم‌حجمی مثل دین و زندگی حدود یک تا 2 ساعت در روز وقت بگذارید و خودتان را خیلی درگیرشان نکنید.

ضریب درس در آزمون

به‌عنوان دانش‌آموز دمِ کنکوری رشته تجربی، باید خیلی خوب با مفهوم ضریب درس‌ها آشنا باشید و آن‌ها را جدی بگیرید. به‌عنوان مثال، درس‌هایی با ضریب بالا در کنکور (مثل زیست‌شناسی، شیمی و فیزیک) اهمیت بیشتری دارند و باید زمان مطالعه بیشتری به آن‌ها اختصاص داده شود.

نمونه جدول برنامه‌ریزی بر اساس ضریب، سختی و تسلط

توجه داشته باشید که این تنها یک راهنمای کلی است و شما باید با توجه به شرایط خودتان، برنامه مطالعه خود را تنظیم کنید. علاوه بر این مؤلفه‌ها، عوامل دیگری مثل علاقه شما به درس و سرعت یادگیری‌تان هم می‌تواند در تخصیص ساعت مطالعه به هر درس تاثیرگذار باشد.

جدول زیر، نمونه برنامه مطالعه روزانه یکی از رتبه‌های برتر کنکور تجربی است. این جدول، ساعت مطالعه هر درس برای کنکور تجربی را با در نظر گرفتن مقدار تسلط، حجم مطالب، سختی و همچنین ضریب درس در آزمون طراحی شده است:

داشتن برنامه درسی برای رشته تجربی در کنار ساعت مطالعه

داشتن برنامه درسی منسجم در کنار ساعت مطالعه، گامی دیگر در مسیر موفقیت شما در کنکور تجربی است. برنامه درسی به شما کمک می‌کند تا:

• از سردرگمی و اتلاف وقت جلوگیری کنید.
• مسیر مطالعه خود را مشخص کنید و روی اهدافتان تمرکز کنید.
• پیشرفت‌تان را مثل یک تلسکوپ علمی رصد کنید و در صورت نیاز برنامه خود را از اول بچینید.
• احساس مسئولیت‌پذیری و انگیزه خود را ارتقا دهید.

نکات خلاقانه برای داشتن برنامه درسی در رشته تجربی

بچه‌ها این نکته را یادتان باشد که دنیا پر از نقاش‌ها و هنرمندهایی است که هیچ‌وقت مشهور نشدند یا اثر خاصی از خودشان به‌جا نگذاشتند. در این بین، هنرمندان خلاق مثل پیکاسو بودند که تاریخ را به نام خودشان تمام کردند.

شما هم خلاق باشید و برای داشتن برنامه درسی برای کنکور تجربی 1404، نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• از سیستمی برای برنامه‌ریزی استفاده کنید که با آن راحتید: برنامه‌ریزی می‌تواند به‌صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه باشد. می‌توانید از برنامه‌های آماده استفاده کنید یا خودتان برنامه خود را بنویسید.
• اهداف واقعی و قابل دسترسی مشخص کنید: سعی نکنید در یک روز تمام درس‌های خود را بخوانید. اهداف کوچک و قابل دسترسی برای خود مشخص و روی آن‌ها تمرکز کنید.
• برنامه را منعطف نگه دارید: شرایط ممکن است در طول مسیر تغییر کند، بنابراین آماده تغییر برنامه ریزی خود باشید.
• از زمان خود به طور مؤثر استفاده کنید: از مطالعه در زمان‌های پرمشغله خودداری کنید. یادتان باشد، در زمان‌هایی مطالعه کنید که بیشترین تمرکز را دارید.
• در برنامه خود زمان برای استراحت و تفریح هم در نظر بگیرید: مطالعه مداوم بدون استراحت می‌تواند منجر به خستگی و افت بازدهی شما شود.

نمونه برنامه درسی هفتگی برای بچه‌های تجربی

همینطور که شما مشغول به درس خواندنید و مثل ماشین‌های مسابقه‌ای تخت‌گاز جلو می‌روید، ما هم بیکار ننشسته‌ایم! جدول زیر، یک نمونه برنامه ریزی درسی برای کنکور تجربی است که اخیراً طراحی کرده‌ایم:

رعایت کمیت و کیفیت در زمان مطالعه برای کنکور تجربی

نکته مهم دیگر در مورد مطالعه برای کنکور «رعایت تعادل بین کمیت و کیفیت» است. کمیت مطالعه، به تعداد ساعاتی گفته می‌شود که شما در روز یا هفته به مطالعه اختصاص می‌دهید. همچنین، کیفیت مطالعه، به چگونگی مطالعه شما گفته می‌شود. یعنی شما چقدر عمیق و با تمرکز مطالعه می‌کنید و چقدر از مطالب خوانده شده را درک می‌کنید.

چرا رعایت تعادل بین کمیت و کیفیت مطالعه مهم است؟ مطالعه با کمیت بالا و کیفیت پایین، اتلاف وقت است. ممکن است ساعت‌ها مطالعه کنید، اما چیزی یاد نگیرید. نکته بدتر اینکه مطالعه با کیفیت بالا و کمیت پایین، ممکن است شما را به هدف نرساند.

پس چگونه می‌توان بین کمیت و کیفیت مطالعه تعادل ایجاد کرد؟

برای اینکه مثل افرادی که در طناب‌بازی، با تعادل کامل روی طناب راه می‌روند، درس بخوانید، نکات زیر را چاشنیِ برنامه‌هایتان کنید:

• از روش‌های مطالعه فعال استفاده کنید: مطالعه فعال به شما کمک می‌کند تا مطالب را با تمرکز بیشتر درک کنید. روش‌هایی مثل خلاصه‌نویسی، نقل به قول خود، حل تمرین و تدریس به دیگران می‌توانند به شما در مطالعه فعال کمک کنند.
• به خودتان استراحت بدهید: مطالعه مداوم بدون استراحت می‌تواند منجر به خستگی و افت بازدهی شما شود. سعی کنید در بین مطالعه هر 45 تا 60 دقیقه 10 تا 15 دقیقه استراحت کنید.
• در محیطی آرام و بدون سر و صدا مطالعه کنید: توی کافه، وسط هال، روی پشت بام و توی اتاق کثیف نمی‌شود درس خواند! محیط مطالعه شما باید طوری باشد که بتوانید روی مطالعه خود تمرکز کنید.
• از زمان خود به طور مؤثر استفاده کنید: سعی کنید در زمان‌هایی مطالعه کنید که بیشترین تمرکز را دارید.
• به خودتان پاداش بدهید: وقتی به اهدافتان در مطالعات درسی می‌رسید، خودتان را تشویق کنید. مثلاً، اگر از بین 8 هدف امروز، 7 تا را انجام دادید، 15 دقیقه بیشتر آهنگ گوش بدید. اینجور کارها به شما انگیزه می‌دهد تا به مطالعه خود ادامه دهید.

روش‌های افزایش کیفیت مطالعه

برای اینکه طعم شیرین قبولی در رشته‌های تاپ را بچشید، به روش‌های خلاقانه‌تری هم نیاز دارید:

• فعال درس بخوانید: با زبان خودتان مطالب را بفهمید و به دیگران یاد بدهید. یادگیری را با حل تست به اوج برسانید و نقاط ضعفتان را پیدا کنید.
• منابع کمک‌آموزشی ناب: اولویت با کتاب‌های درسی است؛ بعد به سراغ کمک‌درسی‌های تاپ بروید. فیلم‌های آموزشی را امتحان کنید، مخصوصاً برای درس‌های سنگین.
• تست‌زنی قهرمانانه: انواع سوالات کنکور مخصوصاً کنکور سال گذشته را حل کنید تا با روند سوالات بیشتر آشنا شوید. ضمناً سرعت عملتان رو توی حل تست بالا ببرید تا به همه سوالات برسید.
• جمع‌بندی نهایی: همه چیز را قبل از کنکور مرور کنید، مخصوصاً نکات کلیدی و فرمول‌ها. با شرایط واقعی کنکور آشنا شوید و نقاط ضعفتان را در آزمون‌های آزمایشی پیدا کنید.

بهترین ساعت مطالعه هر درس برای کنکور تجربی

رازهای مهمی برای قبولی در رشته‌های تاپ رشته تجربی وجود دارند که یکی از آن‌ها «شکار ساعات طلایی مطالعه برای هر درس» است. هر درس زمان خاص خودش را برای یادگیری و فهم عمیق‌تر می‌طلبد. با شناختن این ساعات طلایی، می‌توانید بازده مطالعه‌تان را چند برابر کنید. رازهای بهترین ساعات مطالعاتی را گردآوری کرده‌ایم تا با کمک آن‌ها رشته‌های تاپ تجربی را شکار کنید:

جغد شب هستید یا خروس صبح‌خوان؟

اولین قدم، شناختن تیپ شخصیتی‌تان از نظر زمان خواب و بیداری است. اگر «جُغد شب» هستید، ساعات پایانی شب، یعنی از 10 شب تا 12 شب، زمان طلایی مطالعه درس‌های تحلیلی و حفظی مثل زیست‌شناسی و شیمی برای شماست. اما اگر «خروس سحرخیز» هستید، اوایل صبح، یعنی از 6 صبح تا 8 صبح، بهترین زمان برای مطالعه این درس‌ها خواهد بود.

صبح را به پادشاه حافظه پیشکش کنید!

صبح بعد از خواب، حافظه‌تان در اوج آمادگی و قدرت است. پس از این فرصت طلایی برای مطالعه درس‌های حفظی مثل زبان عربی، دین و زندگی و بخش حفظیات زیست‌شناسی استفاده کنید. یک ساعت مطالعه در این زمان، معادل دو ساعت مطالعه در زمان‌های دیگر است!

بعدازظهر: وقت شکار غول‌های ریاضی و فیزیک!

بعدازظهرها، ذهنتان تحلیلی‌تر عمل می‌کند. از این فرصت برای مطالعه درس‌های تحلیلی مثل ریاضی و فیزیک استفاده کنید. از 2 تا 4 بعدازظهر، زمان ایده‌آلی برای غلبه بر این غول‌های کنکوری است.

عصر و فرصتی برای جمع‌بندی و مرور

عصرها، خستگی روز را در بدن دارید، اما هنوز فرصتی برای جمع‌بندی و مرور درس‌های خوانده شده در طول روز دارید. از 5 تا 7 عصر، می‌توانید به مرور مطالب و حل تست‌های مربوطه بپردازید. بچه‌های عزیز تجربی! ما هم موافقیم که بعضی عصرها مخصوصاً عصر جمعه خیلی دلگیرند. اگر با چنین عصرهایی مواجه شدید، درس را کنار بگذارید و کارهایی را انجام بدهید که اول‌ازهمه حالتان خوب شود.

شب‌نشینی‌ها خلاقانه برای حل مسائل!

اگر به دنبال ایده‌های خلاقانه برای حل مسائل هستید، تایم شب بهترین زمان برای شماست. از 8 تا 10 شب، قدرت خلاقیت مغزتان افزایش می‌یابد و می‌توانید به حل مسائل پیچیده ریاضی و فیزیک بپردازید.

در نظر گرفتن زمان استراحت بین ساعات مطالعاتی

درست مثل یک دونده حرفه‌ای، مغز شما هم در طول مطالعه به استراحت نیاز دارد. مطالعه مداوم بدون استراحت، نه‌تنها بازدهی‌تان را کم می‌کند، بلکه باعث خستگی و افت تحصیلی شما هم می‌شود.

پس چطور و چه زمانی استراحت کنیم؟

• هر 45 تا 60 دقیقه، 10 تا 15 دقیقه استراحت کنید. این زمان به مغز شما فرصت می‌دهد تا اطلاعات را پردازش کند و برای ادامه مطالعه آماده شود.
• در زمان استراحت، از فعالیت‌های ذهنی مثل کار با گوشی یا کامپیوتر خودداری کنید. بلکه به فعالیت‌های آرامش‌بخش مثل پیاده‌روی، گوش دادن به موسیقی یا انجام حرکات کششی بپردازید.
• از خواب شب غافل نشوید. خواب کافی، به‌خصوص 7 تا 8 ساعت خواب شبانه، برای عملکرد بهتر مغز شما ضروری است.

ساعت مطالعه رتبه‌های برتر برای کنکور تجربی

شاید برایتان سؤال باشد که رتبه‌های برتر کنکور تجربی، چند ساعت در روز یا هفته مطالعه می‌کنند؟ حقیقت این است که هیچ پاسخ دقیقی برای این سؤال وجود ندارد. چرا که ساعت مطالعه به عوامل مختلفی مثل سرعت یادگیری، پایه تحصیلی، روش مطالعه و برنامه‌ریزی هر فرد بستگی دارد.

بر اساس بعضی از آمار و ارقام، رتبه‌های برتر کنکور تجربی به طور متوسط بین 6 تا 8 ساعت در روز مطالعه می‌کنند.  به‌طور کلی، بررسی عادات مطالعه رتبه‌های برتر کنکور تجربی می‌تواند معیار مناسبی برای شما باشد تا برنامه‌ریزی خودتان را تنظیم کنید. البته این فقط یک میانگین است و ممکن است بعضی از آن‌ها بیشتر و بعضی دیگر کمتر مطالعه کنند.

نکات مهم که بایستی در ساعات مطالعاتی خود رعایت کنید

در این مسیر پر پیچ‌وخم کنکور تجربی، ساعات مطالعه شما نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشتتان دارند. برای اینکه این ساعات را به بهترین نحو سپری کنید و به موفقیت برسید، باید به چند نکته کلیدی توجه داشته باشید:

• قبل از شروع مطالعه، برای هر روز و هر هفته برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید.
• در برنامه خود، زمان مطالعه هر درس، زمان استراحت و زمان مرور را مشخص کنید.
• به‌جای مطالعه طوطی‌وار، از روش‌های مطالعه فعال استفاده کنید. مثل خلاصه‌نویسی، حل تست، استفاده از تکنیک پومودورو برای درس خواندن یا روش مطالعه SQ3R برای مرور کردن.
• سعی کنید در ساعات ثابتی از روز مطالعه کنید تا بتوانید تمرکز خود را حفظ کنید.
• در تایم استراحت هر کاری به‌جز معاشرت با آدم‌های سمی زندگی‌تان را انجام دهید تا حالتان همچنان خوب بماند!

نه ممنون، همین ساعت عقربه‌ای بهتر است!

حدود 12 سال پیش، وقتی که من هم مثل خیلی از شما برای اولین‌بار باید در کنکور شرکت می‌کردم، یک ساعت جدید خریدم. هدفم این بود که ساعت مطالعه هر درس برای کنکور تجربی را خیلی سفت‌وسخت تحت نظر داشته باشم و چیزی از نظرم پنهان نماند. یادم است، ساعت‌فروش اصرار داشت ساعتِ اصطلاحاً کامپیوتری به من بفروشد، اما من عقربه‌دار می‌خواستم. یادم است آخرین جمله‌ام به خانم فروشنده این بود: «نه ممنون، همین ساعت عقربه‌ای بهتر است! می‌خواهم ثانیه‌به‌ثانیه را با چشم‌های خودم ببینیم».

در این مقاله از مدرسه آنلاین آلفا با موضوعات مهمی از جمله بهترین ساعات مطالعه هر درس برای کنکور تجربی آشنا شدید. حالا نوبت شماست که تصمیم بگیرید یا حتی در مورد تجربیاتتان برایمان بنویسید. ما همیشه منتظر شما زیست‌شناسان و پزشکان و معلمان آینده هستیم!