چگونه تنبلی را کنار بگذاریم و درس بخوانیم؟

علت تنبلی در درس خواندن چیست؟

الان می‌خواهیم به این سؤال جواب بدیم که “چرا ما برای انجام بازی‌های ویدیویی یا تماشای فیلم هیجان‌زده هستیم، اما با فکر کردن به هر شکلی از مطالعه، ناامید می‌شویم؟”. حتماً شما هم این جمله از بیل گیتس را شنیده‌اید:

“من همیشه به دنبال یک فرد تنبل برای انجام کارهای مهم هستم. زیرا یک فرد تنبل راه آسانی برای انجام آن پیدا می‌کند”. بنابراین حتی بیل گیتس که یکی از موفق ترین افراد روی کره زمین به حساب می‌آید، پتانسیل واقعی یک فرد تنبل را تشخیص می‌دهد. اما تنبلی در درس خواندن گاهی اوقات واقعاً مشکل ساز خواهد بود.

به عنوان یک دانش آموز، میدونیم که مطالعه بخشی ضروری از مسیر تحصیلی ما است. اما بعضی وقت‌ها، ایجاد انگیزه برای مطالعه چالش برانگیز می‌شود. وقتی احساس تنبلی می‎کنیم، به تعویق انداختن مطالعه ما رو وسوسه می‌کنه و می‌تونه مثل یک نبرد سخت بین تنبلی و شروع مطالعه به نظر برسه.

در حالی که گاهی اوقات احساس بی انگیزگی یا بی نتیجه بودن تلاش‌ها قابل درک است، تنبلی مداوم زندگی روزمره را به طور جدی تحت تأثیر خودش قرار میده. برای غلبه بر عادات تنبلی باید از منطقه امن خودمون خارج شویم و در سبک زندگی  تغییر اساسی ایجاد کنیم. در ادامه به مهم‌ترین علت تنبلی در درس خواندن می‌پردازیم:

1. نگرانی از آینده و نداشتن اهداف میان مدت

   ممکن است تنبلی در درس خواندن به این دلیل باشه که خیلی از دانش آموزان چشم انداز روشنی از اهداف خودشون ندارند. در نتیجه، تلاش کافی برای مطالعه مؤثر انجام نمی‌دهند.

2. نداشتن انگیزه برای شروع مطالعه

   وقتی انگیزه مطالعه نداریم، به راحتی احساس تنبلی می‌کنیم و نمی‌خواهیم کاری انجام دهیم. یادتون باشه اگر موقع مطالعه بی انگیزه هستید فقط کافی 5 صفحه از کتاب رو بخونید تا به ریتم مطالعه خودتون برگردید.

3. یکنواختی در مطالعه

   گاهی اوقات مطالعه می‌تواند یکنواخت شود و اگر موضوع برای ما کسل کننده باشه، به راحتی علاقه خودمون رو از دست می دهیم.

4. اهمال کاری

   به تعویق انداختن کارهای مهم و دیر انجادم دادن آنها مثل مطالعه ممکن است طاقت فرسا بشه و با حجم زیادی از تست و تکالیف مواجه بشیم که زمان کافی برای آنها نداریم. به همین دلیل باعث استرس غیر ضروری می‌شود. حتی در موارد شدید ممکن است به دلیل اهمال کاری، روابط با اعضای خانواده، همکلاسی‌ها و دوستان مان از بین برود.

5. احساس گرسنگی، خستگی و بیماری

   برخی از دانش آموزان صرفاً به این دلیل که گرسنه، خسته یا بیمار هستند، در بین همکلاسی‌های خود تنبل و گوشه‌گیر به نظر می رسند. اگر موقع درس خواندن احساس گرسنگی کنیم، خسته و یا بیمار باشیم، مطالعه ما راندمان درستی نداره. به همین دلیل احساس می‌کنیم بی انگیزه شدیم و تنبلی در درس خواندن به سراغ ما می‌آید.

6. حواس پرتی

   در این عصر دیجیتالی، منحرف شدن حواس ما موقع درس خواندن اتفاق خیلی رایجه. پس بهتر اتاق ما تا حد امکان چیزی برای حواس پرتی نداشته باشه. یادتون نره میز مطالعه رو حتماً خلوت کنید.

7. خواب ناکافی

   مطالعه مستلزم فعالیت ذهنی است. بنابراین احتیاج داریم تا سرحال و هشیار باشیم. بنابراین بدون خواب شبانه، ممکن است در حین یادگیری احساس خستگی و سرگیجه کنیم.

استراتژی‌های غلبه بر تنبلی در درس خواندن برای کنکور

ابزارها و روش‌هایی وجود دارند که به ما کمک کنند تا عادت تنبلی در درس خواندن رو کنار بزاریم و از مطالعه خودمون نهایت استفاده را ببریم. اکنون به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:

1. نوشتن برنامه مطالعاتی: داشتن برنامه برای مطالعه ابزاری مؤثر در مدیریت زمان است که به ما کمک می‌کند تا وظایف تحصیلی خود را سازماندهی و اولویت بندی کنیم. بنابراین یک برنامه مطالعه دقیق بنویسید که متناسب با سطح خودتون باشه (جدول برنامه‌ریزی شخصی‌سازی شده).
2. از شر حواس پرتی خلاص شوید: همه موارد حواس پرتی خودتون رو مثل تلویزیون، موبایل، اینترنت یا حتی سروصدای اتاق رو لیست کنید و آنها رو کنار بزارید.
3. مطالعه قدم به قدم: برای خودتون اهداف کوچکتر و دست یافتنی تعیین کنید.
4. تعهد به اهداف: هر روز به جدول زمانی مطالعه پایبند باشید و روزهایی که به برنامه نرسید رو علامت بزنید.
5. فعالانه درس بخوانید: با برجسته کردن یا خط کشیدن زیر نکات ضروری، پرسیدن سوالاتی در مورد مطالب و خلاصه کردن آنچه خوانده‌ اید در مطالعه خود نقش فعالی داشته باشید. همچنین بخش‌هایی از صحبت‌های معلم را که مطمئن هستید مهم‌اند یادداشت کنید.
6. فلش کارت: فلش کارت‌ها ابزار جذابی هستند و می‌توانند به تقویت اطلاعات در حافظه شما کمک کنند. همچنین فلش کارت‌ها به دو صورت کاغذی و موبایلی در دسترس همه ما است. بنابراین می‌توانیم مفاهیم، تعاریف و فرمول‌ها را با آن حفظ کنیم.
7. جایزه فراموش نشه: هر روزی که طبق برنامه پیش‌رفتید رو علامت بزنید و آخر هفته به خودتون پاداش و جایزه بدید. مثلاً بعد از اینکه تست‌های یک مبحث رو درست جواب دادیم، یک فصل از رمان مورد علاقه خودمون رو بخونیم.

تکنیک‌های مطالعه و کاهش تنبلی در درس خواندن  

با استفاده از روش‌های خیلی ساده، تنبلی در درس خواندن برای کنکور کاهش پیدا می‌کند. اکنون به شرح آنها می‌پردازیم:

1. تصویر سازی ذهنی

   این تکنیک یعنی برای متنی که می‌خونیم توی ذهنمون مثل یک داستان، تصویر سازی کنیم. این تدبیر آموزشی یادگیری ما رو بهبود می‌بخشد. زیرا گنجایش ذهن ما برای اطلاعات دیداری بیشتر از محتوای کلامی است.

2. نقشه مفهومی

   این تکنیک به درخت حافظه هم معروف است. این روش به مرتب کردن و به هم ربط دادن اطلاعات پراکنده متن کمک می‌کند. در این تکنیک ما روابط بین مفاهیم مرتبط با یک مبحث رو به صورت دیداری توی کاغذ رسم می‌کنیم تا مرور هم سریع‌تر انجام شود.

3. خلاصه نویسی

   منظور از خلاصه کردن یک متن نوشتن جملات کوتاه و استفاده از کلیدواژه است. با این روش ذهن ما مطالب رو طبقه‌بندی می‌کند تا یادآوری آن راحتر شود.

4. علامت گذاری و حاشیه نویسی

   این روش زمانی مورد استفاده است که نکات تکمیلی یک تست رو در کنارش یادداشت کنیم. با این کار هر موقع اون تست رو دیدم بلافاصله نکته مفهومی پاسخنامه رو هم میخونیم. البته سعی کنید برای حاشیه نویسی خیلی کتاب درسی رو شلوغ نکنید و فقط اطلاعات مهم رو بنویسید.

تکنیک پس ختام یا PQ4R چیست؟

یکی از روش‌های مقابله با تنبلی در درس خواندن برای کنکور استفاده از این روش است و مراحل آن را به ترتیب شرح می‌دهیم:

1. پیش خوانی یا Preview

   در ابتدای مطالعه، یک برداشت کلی از فصل داشته‌باشید. برای این کار تیترهای اصلی و فهرست موضوعی رو حتماً یکبار بخونید تا هدف کلی مبحث برای شما روشن شود.

2. سؤال کردن یا Question

   از هر مبحثی که می‌خونید سؤال طرح کنید.

3. خواندن یا Reading

   در این مرحله متن کتاب رو یک بار دقیق بخونید و سعی کنید به محتوای اصلی کتاب فکر کنید. همچنین به جزئیات هر بخش توجه داشته‎باشید.

4. تفکر یا Reflect

   الان باید بین چیزی که از کتاب خوندید و اطلاعات قبلی خودتون ارتباط و معنا پیدا کنید. همچنین نکات فرعی فصل رو به مطالب اصلی پیوند بزنید.

5. از حفظ گفتن یا Recite

   بعد از اینکه ارتباط معناداری بین محتوای فصل پیدا کردید باید آن رو برای خودتون بازگو کنید.

6. مرور کردن یا Review

   اکنون بدون مراجعه به کتاب سعی کنید ایده اصلی مبحث رو به یاد بیاورید. در بخش مرور بدون اینکه به متن کتاب نگاه کنید به سؤالات خودتون جواب بدید. این مرحله کمک می‌کنه تا مطلب در ذهن شما تثبیت شود.

به گروه‌های مطالعه در کلاس بپیوندید

در این روش دانش ‌آموزی که ماهرتر است مبحث مورد نظر را در کلاس توضیح می‌دهد. با این کار دانش ‌آموزان از زبان همکلاسی خود یک بار دیگر بعد از تدریس معلم، به درس گوش می‌دهند اما این بار ساده‌ و خلاصه‌تر. برای مرور یادداشت‌ها و بحث درباره مفاهیم کلیدی با دوستان خودتون همکاری کنید. می‌توانیم برای تسلط روی هر درس به گروه‌های مطالعه 2 تا 4 نفره تقسیم شویم و روی هر مبحث کار کنیم.