روش مطالعه sq3r در مطالعه دروس کنکور

روش مطالعه SQ3R چیست؟

پدربزرگ علی که خودش زمانی معلم بوده، توضیح داد که روش درس خواندن SQ3R یک روش مطالعه قدیمی اما بسیار مؤثر است که در سال 1946 توسط فردی به نام فرانسیس رابینسون ارائه شد. این روش که با اسم «روش مطالعه رابینسون» هم شناخته می‌شود، برای کمک به دانش‌آموزان در فهم و حفظ بهتر مطالب طراحی شده است. پدربزرگ، داستانی از زمان جوانی‌اش تعریف کرد که چگونه با استفاده از این روش، در آزمون‌های سخت‌گیرانه موفق شد و همیشه نمرات عالی گرفت.

آشنایی با 5 مرحله روش درس خواندن SQ3R

علی که حالا بیشتر از همیشه مشتاق بود تا روش SQ3R را یاد بگیرد، از پدربزرگ خواست تا مراحل آن را توضیح دهد. پدربزرگ با لبخندی گرم گفت: «ببین علی جون! SQ3R مخفف 5 مرحله خیلی مهم است که هر کدام به شیوه‌ای خاص به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا بهتر یاد بگیرند. این مراحل عبارت‌اند از: بررسی (Survey)، سؤال (Question)، خواندن (Read)، بازگو (Recite)، و مرور (Review)».

حرف S: حرف اول بررسی (Survey)

پدربزرگ توضیح داد؛ اولین مرحله این است که نگاهی کلی به مطلب بیندازید. مثل وقتی که وارد یک باغ می‌شوید و قبل از قدم زدن همه‌جا را نگاه می‌کنید تا بدانید به کجا می‌روید. علی به یاد روزی افتاد که به یک موزه رفت و قبل از شروع بازدید، نقشه‌ای از موزه را بررسی کرد تا بداند چه بخش‌هایی را باید ببیند. این بررسی اولیه باعث می‌شود که ذهن شما با ساختار کلی مطلب آشنا شود و یک تصویر بزرگ‌تر از آنچه قرار است یاد بگیرید در ذهنتان شکل بگیرد.

حرف Q: حرف اول سؤال (Question)

مرحله بعدی ایجاد سوالات مرتبط با موضوع است. این کار به شما کمک می‌کند تا هنگام مطالعه، به دنبال جواب سوالات خود باشید و ذهن‌تان فعال‌تر بماند. علی با خنده گفت: «مثل وقتی که از پدربزرگ سوالات زیادی درباره داستان‌های قدیمی می‌پرسم و او با شوق به همه جواب می‌دهد». این سوالات باعث می‌شوند که مطالعه برای شما به یک ماجراجویی تبدیل شود و هر بار که پاسخ یکی از سوالات را پیدا می‌کنید، احساس رضایت و پیشرفت داشته باشید.

R شماره 1: حرف اول خواندن (Read)

حالا که سوالات را دارید، وقت آن است که متن را با دقت بخوانید و به دنبال پاسخ‌ها باشید. پدربزرگ گفت: «مثل وقتی که داستانی را با دقت می‌خوانی تا همه جزئیاتش را بفهمی.» علی به یاد زمانی افتاد که کتاب‌های داستانی مورد علاقه‌اش مثل «قلعه حیوانات» را می‌خواند و غرق در داستان می‌شد. در این مرحله، مهم است که با دقت و توجه کافی بخوانید و تمام تلاش خود را کنید تا مطالب را به‌خوبی درک کنید.

R شماره 2: حرف اول بازگو (Recite)

پس از خواندن، مهم است که مطالب را با صدای بلند برای خود تکرار کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا اطلاعات را بهتر در ذهن‌تان ثبت کنید. پدربزرگ با لبخند ادامه داد: «مثل وقتی که داستانی را که خوانده‌ای برای دوستانت تعریف می‌کنی و آن‌ها با شوق گوش می‌دهند». این تکرار و بازگویی مطالب به تقویت حافظه شما کمک می‌کند و باعث می‌شود که مطالب بهتر در ذهن‌تان جای بگیرند.

R شماره 3: حرف اول مرور (Review)

در نهایت، مرور کنید تا مطمئن شوید که همه چیز را به‌خوبی یاد گرفته‌اید. علی با خود فکر کرد که این مرحله شبیه به زمانی است که مطالب درسی را برای امتحانات مرور می‌کند. این کار باعث می‌شود تا در مورد اینکه همه مطالب را به‌خوبی فهمیده، مطمئن شود. مرور مداوم مطالب باعث می‌شود که آن‌ها در حافظه بلندمدت شما ثبت شوند و در زمان نیاز به‌راحتی به یاد بیاورید.

فواید روش SQ3R

علی که حالا با روش SQ3R آشنا شده بود، از پدربزرگ پرسید که این روش قدیمی اصلاً چه فوایدی برای ما دانش‌آموزهای امروزی دارد؟ پدربزرگ، کمی سینه‌اش را جلو داد و با افتخار گفت: «این روش به شما کمک می‌کند تا مطالب را بهتر بفهمید و در ذهن‌تان ثبت کنید. اصلاً هم ربطی به قدیم و امروز و آینده ندارد! علاوه بر این، باعث می‌شود که مطالعه به یک فعالیت فعال و جذاب تبدیل شود».

فهم بهتر مطالب

پدربزرگ توضیح داد که با استفاده از روش SQ3R، شما نه‌تنها مطالب را می‌خوانید بلکه آن‌ها را درک می‌کنید و به سوالات خود پاسخ می‌دهید. این کار باعث می‌شود که اطلاعات در ذهن‌تان بهتر ثبت شود و در زمان امتحان بتوانید آن‌ها را به یاد آورید. وقتی که مطالب را درک می‌کنید، ارتباطات بین مفاهیم را بهتر متوجه می‌شوید و این به شما کمک می‌کند که مطالب جدید را هم سریع‌تر یاد بگیرید.

بهبود حافظه

بازگو کردن و مرور مطالب کمک می‌کند تا آن‌ها را بهتر به خاطر بسپارید. پدربزرگ گفت: «مثل وقتی که یک داستان را بارهاوبارها تعریف می‌کنی و بعد از مدتی حتی کوچک‌ترین جزئیات آن را به خاطر داری». تکرار و مرور مطالب به‌صورت منظم باعث می‌شود که حافظه شما تقویت شود و اطلاعات را بهتر در ذهن‌تان نگه دارید. این کار به‌ویژه برای درس‌هایی که نیاز به حفظیات زیادی دارند، بسیار مؤثر است.

افزایش انگیزه و تمرکز

ایجاد سوالات و جستجوی پاسخ‌ها، مطالعه را به یک فعالیت جذاب و فعال تبدیل می‌کند. علی به یاد روزهایی افتاد که به دنبال حل معماهای داستانی بود و چقدر این کار برایش لذت‌بخش بود. وقتی که مطالعه به یک فعالیت جذاب تبدیل شود، شما انگیزه بیشتری برای ادامه آن پیدا می‌کنید و تمرکزتان هم بیشتر می‌شود. این افزایش انگیزه و تمرکز به شما کمک می‌کند که بازدهی مطالعه‌تان را بالا ببرید.

مدیریت بهتر زمان

روش SQ3R باعث می‌شود تا زمانتان را بهتر مدیریت کنید و به‌جای دچار شدن به قانون پارکینسون در کنکور، با برنامه‌ریزی درسی دقیق‌تری پیش بروید. علی فهمید که با استفاده از این روش می‌تواند زمان مطالعه خود را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کند و هر بخش را به طور مؤثرتر و با تمرکز بیشتر انجام دهد. این مدیریت بهتر زمان باعث می‌شود که وقت بیشتری برای استراحت و انجام فعالیت‌های دیگر داشته باشید. همچنین، از خستگی و استرس ناشی از مطالعهٔ طولانی‌مدت هم جلوگیری کنید.

افزایش عمق یادگیری

یکی دیگر از فواید مهم روش SQ3R این است که به شما کمک می‌کند تا مطالب را عمیق‌تر بفهمید و یاد بگیرید. وقتی که سؤالاتی را مطرح می‌کنید و به دنبال پاسخشان می‌روید، نه‌تنها به یادگیری سطحی اکتفا نمی‌کنید بلکه به عمق مفاهیم پی می‌برید. این عمق یادگیری به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از مطالب داشته باشید و آن‌ها را در موقعیت‌های مختلف به کار ببرید.